Zaburzenia afektywne jedno – i dwubiegunowe

Zaburzenia afektywne jedno – i dwubiegunowe

Zaburzenia afektywne dotyczą dwóch sfer: zaburzeń nastroju (obniżenie lub wzmożony nastrój) i zaburzeń procesów fizycznych i psychicznych. Do zaburzeń afektywnych zalicza się epizod depresji choroba afektywna jednobiegunowa, dystymia, choroba afektywna dwubiegunowa, cyklotymia.

Dystymia to przewlekłe obniżenie nastroju, trwające przynajmniej przez 2 lata, nie spełniające kryteriów nawracających zaburzeń depresyjnych o łagodnym lub umiarkowanym nasileniu. Osoby dotknięte dystymią miewają okresy (dni, tygodni) dobrego samopoczucia, jednak większość czasu (miesiące) czują zmęczenie i przygnębienie, a to wszystko łączy się z dużym wysiłkiem i brakiem zadowolenia. Są zniechęcone, cierpiące, narzekają na zaburzenia snu, są jednak w stanie podołać codziennym obowiązkom.

Możemy wyróżnić cztery stany depresji:

  1. depresja endogenna ->choroba afektywna jednobiegunowa, wywołana przez bliżej niesprecyzowane zaburzenia funkcjonowania mózgu, szczególnie systemu hormonalnego lub nerwowego (spadek noradrenaliny i serotoniny).
  2. depresja atypowa -> maskowane subdepresje poronne (niederesja); gdy depresja nie ma dużego nasilenia maski. Objawy to lęk przed odrzuceniem, poczucie pustki
  3. depresja psychogenna -> duża grupa zaburzeń depresyjnych powstających w odpowiedzi na różnorodne niekorzystne sytuacje psychologiczne natury wewnętrznej i zewnętrznej
  4. depresje organiczne, somatogenne (schorzenia centralnego ukłądu nerwowego; choroby alkoholowe, choroby somatyczne np. niedoczynności tarczycy, przyjmowanie leków)

Wspomniane w depresji atypowej maski związane są ze skomplikowanym przezwyciężeniem lęku, dlatego też wyróżniamy kilka rodzai masek:

  1. psychopatologiczne (natręctwa, stany lękowe, jadłowstręt, zaburzenia agorafobii)
  2. wegetatywne i psychosomatyczne (świąd skóry, zespół dławicy piersiowej, stany spastyczne dróg żółciowych, zaburzenia motoryki przewodu pokarmowego)
  3. zaburzenia rytmów biologicznych (bezsenność, nadmierna senność – hipersomnia)
  4. bólowe (bóle głowy, nerwoból)
  5. behawioralne (okresowe nadużywanie alkoholu i leków)

Objawy osiowe epizodu depresyjnego i maniakalnego:

  • obniżenie nastroju (przygnębienie, smutek, zniechęcenie, zobojętnienie)
  • zaburzenia rytmu okołodobowego i objawy somatyczne (płytki, przerywany sen, zaburzenia snu i czuwania)
  • lęk (lęk falujący – niskie nasilenie intensywności, osoba jest napięta, nie odczuwa spokoju, niepokój ruchowy)
  • obniżenie napędu psychoruchowego (spowolnienie ruchu, obniżenie procesów poznawczych, przerzutność uwagi, problemy z koncentracją, otamowanie myślenia, pesymistyczne spostrzeganie siebie, poczucie niesprawności intelektu)

Objawy wtórne epizodu depresyjnego i maniakalnego:

  • zaburzenia treści myślenia (myśli fatalistyczne)
  • urojenia hipochondrii, grzeszności
  • myśli natrętne
  • obniżona zdolność do pracy
  • obniżona motywacja (izolacja społeczna)
  • utrata zainteresowań
  • spadek aktywności seksualnej

Objawy osiowe manii:

  • zaburzenia nastroju (stałe wzmożone samopoczucie z beztroską, skłonność do żartów)
  • zaburzenia emocji (dysforia)(nastrój gniewliwy, rozdrażnienie)
  • zaburzenie niektórych procesów fizlogoicznych i metabolicznych oraz rytmów biologicznych (zmniejszenie snu, wczesne budzenie się, nasilenie objawów rano i wieczorem)
  • zaburzenia napędu psychoruchowego (słowotok, przyspieszone tempo wypowiedzi, duża odwracalność uwagi, zaburzenia percepcji)

Objawy wtórne manii:

  • urojenia wielkościowe
  • powierzchowne zainteresowani
  • wzmożenie popędu płciowego
  • nadużywanie alkoholu
  • mały dystans w kontaktach społecznych
  • niedostrzeganie trudności w podejmowaniu działań

Przyczyny depresji:

  • negatywny sposób myślenia
  • błędy wychowawcze
  • psychiczne znęcanie się
  • kłótnie, konflikty w domu
  • stawianie wygórowanych wymagań
  • zawstydzanie dziecka
  • otwarte faworyzowanie rodzeństwa
  • nie podejmowanie prób ro\wiązania problemów
  • wspominanie złych wydarzeń

Cyklotymia to utrzymujące się stale wahania nastoju w postaci licznych epizodów łagodnej depresji oraz stanów łagodnie wzmożonego samopoczucia, niespełniające kryteriów epizodu maniakalnego i depresyjnego. Niestabilność samopoczucia pojawia się już we wczesnej młodości, wykazuje przewlekły przebieg, nastrój w okresie kilku miesięcy może być prawidłowy. Zmiany w nastroju nie wykazują zwykle związku z wydarzeniami życiowymi.

About the author

admin administrator