Category Archive Zaburzenia

Zaburzenia psychiczne po uszkodzeniu mózgu

Zniszczenie tkani mózgowej powoduje określone zaburzenia zachowania i zaburzenia psychiczne w zależności od sytuacji pacjenta, od czasu, który upłynął w momencie pojawienia się choroby, jak również personalnych zdolności i cech osobowości przed dokonaniem się choroby czy nawet umiejscowienia uszkodzenia.

images (11)

Konsekwencje organicznych uszkodzeń mózgu ujawniają się w miarę rozprzestrzeniania się zaburzeń i dotyczą: zaburzeń pamięci, zaburzeń orientacji, apatii, niezdolności w odbiorze i przekazywaniu komunikatów, osłabieniu kontroli emocji oraz trudności w koordynacji wzrokowo-ruchowej. Uszkodzenie niektórych okolic płatów ciemieniowych prawej półkuli przyczynia się do osłabienia koordynacji. Z kolei lewostronne uszkodzenie powoduje upośledzenie funkcji związanych z używaniem języka (pisanie, liczenie). W przypadku płata skroniowego, uszkodzenie struktur zaburza wszelkie możliwości zapamiętywania. Obustronne uszkodzenia okolicy skroniowej powoduje wyraźne trudności w przyswajaniu rzeczy nowych. Jeśli uszkodzone zostaną inne struktury to może się to wiązać z zaburzeniami odżywiania czy zaburzeniami seksualnymi. Z kolei płat potyliczny opowiada za nasze widzenie. Jeżeli dojdzie do jego uszkodzenia, to będzie zaburzać nie tyle zdolność widzenia, ile zdolność do skojarzeń wzrokowych.

Objawy syndromu neuropsychologicznego mogą przypominać objawy występujące w zaburzeniach nastroju czy schizofrenii. Tymi syndromami są majaczenie, otępienie, zespół amnestyczny, zespół urojeniowy wiązany z dysfunkcją mózgu, zespół zaburzeń nastroju związany z dysfunkcją mózgu oraz zespół zaburzeń osobowości związany z dysfunkcją mózgu.

W przypadku majaczenia możemy mówić o nagłym początku zaburzeń wyższych czynności psychicznych. Przyczynami mogą być urazy głowy, zatrucia, niedotlenienie, nagłe odstawienie środka psychoaktywnego. Dochodzi do zmniejszenia zdolności przetwarzania informacji, upośledzenia uwagi oraz myślenia. Czasami może pojawić się zaburzona aktywność ruchowa, napady szału czy problemy ze snem.  

Jeśli chodzi o otępienie, to we wczesnych stadiach pojawia się pobudzenie, zapamiętywanie niedawnych wydarzeń, jednakże język i pojęcia nie zostają zaburzone. Coraz bardziej zaczynają doskwierać problemy z myśleniem, nabywanie nowej wiedzy czy rozwiązywaniem problemów. Podstawową przyczyną otępienia są procesy zwyrodnieniowe, udary, infekcje, zapalenie opon mózgowych, AIDS, niedotlenienie czy wdychanie substancji trujących.

Zespół amnestyczny to brak zdolności do przypominania sobie pewnych wydarzeń po niewielkim odstępie czasu, gdy miały one miejsce. Ogólne funkcje poznawcze są nietknięte. Jest powiązany z uzależnieniem od alkoholu. Pamięć krótkotrwała może być ograniczona bądź ulotna, czyli mogą wystąpić problemy z jej przywołaniem  

Zespół urojeniowy związany z dysfunkcją mózgu to fałszywe przekonania, których treść zależy od przyczyn uszkodzenia. Do tych przyczyn należy zaliczyć porażenie postępujące, chorobę Alzheimera, urazy głowy.

W przypadku zespołu zaburzeń nastroju związanych z dysfunkcją mózgu to zaburzenia te mogą różnić się nasileniem, ale przebieg zależy od charakteru patologii. Za przyczyny należy podać chorobę Parkinsona, urazy głowy, stosowanie używek, steroidów, odstawienie narkotyków.

Zespół zaburzeń osobowości związany z dysfunkcją mózgu dotyczy zmian, jakie zachodzą
w wyniku urazu mózgu, dotyczące osobowości lub jej cech. Objawia się obniżonym krytycyzmem, osłabieniem kontroli emocji, negatywnym stosunkiem.

Choroba Picka to zwyrodnieniowa choroba mózgu. Początek choroby dotyka mężczyzn w wieku 45 a 50 rokiem życia. Jednakże kobiety częściej zapadają na nią w przeciwieństwie do mężczyzn. Choroba ma charakter powolny i objawia się w trudnościach w myśleniu, łatwą męczliwością, niewielkimi zmianami w pamięci. Powoduje zanik tkanki w płatach czołowych i skroniowych. Gdy dochodzi do poważnych zaników, stan psychiczny się pogarsza, osoba doświadcza apatii, słabną jej funkcje intelektualne. Choroba Picka prowadzi do śmierci w ciągu 2-7 lat.

Choroba Huntingtona jest uwarunkowana genetycznie, to zwyrodnieniowa choroba ośrodkowego układu nerwowego. Przypada na wiek 30-50 rok życia. Charakteryzuje się mimowolnymi, gwałtownymi ruchami, drgawkami, zaburzeniami psychicznymi, prowadzącymi do otępienia i śmierci po 10-20 latach.

Otępienie typu Alzheimera objawia się poprzez systematyczne pojawianie się zaburzeń funkcji poznawczych, takich jak upośledzenie zdolności uczenia się, zaburzenia mowy, niezdolność rozpoznawania przedmiotów oraz wykonywania czynności ruchowych jak również upośledzona zdolność planowania i organizowania.

Zaburzenia związane z urazem głowy to wstrząśnienie mózgu, stłuczenie mózgu i ucisk mózgu. Możemy mówić o trzech typach urazów głowy: zamkniętym, gdy czaszka nie została uszkodzona; otwartym, gdy czaszka została przebita jakimś przedmiotem oraz załamanie czaszki z uciskiem na mózg odłamka kości lub bez takiego ucisku.

Niedostosowanie społeczne

Wiadomo nie od dziś, że wykorzystujemy własny intelekt, aby się przystosować w sytuacjach trudnych. Sytuacje ekstremalne i ich długość są istotne jeśli chodzi o przystosowanie. O niedostosowaniu społecznym będziemy mówić jako zaburzeniu powstałym w wyniku nieodpowiednich warunków rozwoju zarówno tych zewnętrznych jak i wewnętrznych. Objawiają się długo utrzymującymi się kłopotami w zaaklimatyzowaniu się do norm i zasad otoczenia jak również kłopotami mającymi na celu realizację wyznaczonych zadań.55_1

Przyczyny organiczne jak i społeczne oraz psychiczne mają wpływ na niedostosowanie społeczne. Niedostosowanie może być wynikiem niepełnosprawności intelektualnej, czyli zaburzenia, którego rezultatem jest proces patologizacji rozwoju dokonującego się w czasie i przy współudziale wielu czynników. Tymi czynnikami są: defekt genetyczny, np. Zespół Downa; zaburzenia metaboliczne; uszkodzenia mózgu w postaci urazów, wylewów; wydarzenia traumatyczne; izolacja oraz wycofanie się.

Niedostosowanie społeczne cechuje się brakiem wrażliwości na krzywdę ludzką, brakiem zdolności do okazywania uczuć miłości czy przyjaźni, niezdolnością do odczuwania skruchy za popełnione czyny jak również poczucia winy. Takie osoby są kłamliwe, lękowe, mają zaburzoną koncentrację, przejawiają pesymistyczny stosunek do jakichkolwiek zadań bądź obowiązków.

Jeśli chodzi o zachowania, jakie przejawiają w szkole, to jest to przede wszystkim negatywizm, wdawanie się w dyskusje z nauczycielami, bójki, wagarowanie, niechęć uczenia się. Z kolei w domu wdają się w konflikty z rodzicami, co skutkuje ucieczkami z domu. Nie potrafią się zachować wśród znajomych, konflikty to ich specjalność. Niektórzy przynależą do gangów. Ogólnie rzecz biorąc, są to osoby podejmujące próby samobójcze, uzależnione od alkoholu, narkotyków i innych używek. Takie osoby nie okazują szacunku, przejawiają agresje zarówno werbalna jak i fizyczną. Są to osoby głównie notowane, którym nie są obce kradzieże czy wandalizm.

Osoby niedostosowane to osoby o osobowości niedojrzałej, czyli takiej, w której koncentrują się na tu i teraz, emocje wyrażają w bardzo prosty sposób, nie są w stanie modulować emocji, mają postawę roszczeniową, brak im cierpliwości i wytrwałości, nie zawierają bliskich więzi uczuciowych, ich postrzeganie rzeczywistości jest nieadekwatne, a kontrola emocji bliska zeru.

Dlaczego tak się dzieje ? Przede wszystkim dlatego, że charakteryzują się obojętnością zarówno w nawiązywaniu nowych relacji jak i wyrażaniu emocji. Uważają, że ich dobro jest najważniejsze, są chłodni w stosunku do innych, gdyż widoczne są między nimi różnice w kierowaniu się danymi wartościami. Ich stosunek do szkoły również jest negatywny, nie angażują się w zajęcia szkolne, bardziej ich interesuje to, co dzieje się na zewnątrz. Mają niską dojrzałość emocjonalną oraz niskie poczucie sprawstwa i kontroli, a przede wszystkim niskie poczucie wartości, są nadwrażliwi oraz nie są zdolni do nawiązywania czy podtrzymywania kontaktów towarzyskich ze względu na okazywanie negatywnych emocji.

Dziecko skrzywdzone – ofiara wykorzystania seksualnego

     Wykorzystanie seksualne to przekroczenie granic między osobą dorosłą a dzieckiem, to nadużycie w celu osiągnięcia satysfakcji seksualnej. Do niedawna aktywność seksualna z dzieckiem była uznawana za nieszkodliwy akt, na który nie zwracano uwagi ze względu na działania dziecka, jego uwodzicielski styl bycia. Na szczęście podejście to się zmieniło – wszelkie tego typu przejawy należy uznać za formy wykorzystania seksualnego, które należy zgłosić odpowiednim organom ścigania. Wykorzystanie seksualne pozbawia dziecka normalnego przeżycia dzieciństwa, a tym samym, gdy dorośnie nie będzie potrafiło nawiązać prawidłowych bliskich relacji.

    Każdy ze specjalistów inaczej rozumie pojęcie wykorzystania seksualnego. Klinicyści są zdania, iż same roz209_1mowy o treści seksualnej czy oglądactwo są formą przemocy. Nie musi być kontakt fizyczny, aby mówić o wykorzystaniu. Z kolei dla prawników sytuacja przedstawia się nieco inaczej. Oni muszą mieć twarde dowody, więc aby mówić o przestępstwie musi dojść do aktu cielesnego. Sytuacja związana z molestowaniem dziecka jest bardzo poważną kwestią, dlatego zgłaszanie, że to dziecko było prowokatorem jest nie do zaakceptowania. Osoba dorosła jest odpowiedzialna za swoje czyny, a tym samym za to czego dopuszcza się względem nieletniego.

     Przyczyn wykorzystania należy doszukiwać się w zaburzeniach seksualnych, problemach w życiu dorosłym oraz trudnościach w nawiązywaniu prawidłowych relacji. W zależności do tego, jak dziecko poradzi sobie z tą sytuacją, zależeć będzie od czynników zewnętrznych jak i wewnętrznych. Im młodsze dzieci stają się ofiarą wykorzystania, tym skutki będą miały charakter ogólny. Z kolei, w przypadku dzieci starszych – skutki te będą bardziej szczegółowe.

    Można mówić o czterech czynnikach, które wpływają na powstanie traumy. Pierwszy dotyczy faktu, iż seksualność związana jest z siłą, przemocą, brakiem zrozumienia, że przyjemność z aktywności seksualnej powinna być obustronna. Drugi czynnik dotyczy zdrady, czyli doświadczenia zawodu w stosunku do osoby dorosłej. Gdy sprawcą jest ktoś znany, bliski – doświadczenie przemocy jest trudne do zaakceptowania oraz bolesne na tyle, że powoduje urazy psychiczne. Trzecim czynnikiem jest bezradność, czyli brak możliwości zareagowania, ucieczki. Ostatni element to stygmatyzacja. Ofiary przemocy czują się inne i naznaczone. Nie potrafią się uwolnić od tego uczucia, a to z kolei ma wpływ na ich dalsze życie.

     Wykorzystanie seksualne powoduje długo utrzymujące się objawy dotyczące kwestii społecznej, psychicznej czy somatycznej. Objawami są: bóle, problemy z koncentracją, problemy ze snem, ucieczka w uzależnienia, negatywne nastawienie do otoczenia, przejawy wrogości, kłótnie, konflikty, prostytucja, impotencja, fobie, czy dewiacje seksualne. Jednak najczęstszymi problemami, z jakimi zmagają się dzieci to problemy w przyswajaniu wiedzy, ucieczki z domu, wagary, stosowanie używek.

   156_1  Wielu autorów badań podaje, iż w sytuacji nadużyć seksualnych, osoby mogą stosować dwa rodzaje zachowań. Do tych pierwszych zaliczają się zachowania, w których dominuje lęk prze bliskością, unikanie intymnych sytuacji oraz poskromienie swoich potrzeb. Z kolei do drugiej grupy zaliczają się przejawy agresywnych zachowań, zaspokajanie swoich potrzeb z przypadkowymi partnerami. Takie osoby mogą również być agresywne względem swoich bliskich osób, jak partner, rówieśnicy.

     Dlaczego dochodzi do przemocy ? – wielu światowej sławy badaczy szukało odpowiedzi na to pytanie. Każdy z nich przestawił swój punkt widzenia. Jedni uważali, że do przemocy dochodzi poprzez wpływ czteroczynnikowy, który składa się z emocjonalnej kongruencji, okazywania ekscytacji na dziecko, zablokowania obiektów w stosunku do dorosłych oraz odblokowania. Pierwszy czynnik związany jest z ograniczeniem rozwoju dziecka, niskim poczuciem wartości, sporadycznym radzeniem sobie z tragicznym wydarzeniem. Drugi czynnik dotyczy zagadnień związanych z podłożem biologicznym. Chodzi tu o wszelkie uwarunkowania oraz wyjaśnianie zachowań na postawie cech osoby. Nacisk w tym czynniku położony jest na poszukiwanie i wyjaśnianie mechanizmów wykorzystanie seksualnego. Kolejny czynnik może przejawiać się poprzez lęki kastracyjne. Lęki takie pojawiają się w momencie, kiedy ojciec karze swoje dziecko za kazirodczą chęć oraz pragnienia bycia z matką w intymnym kontakcie. Dzieci takie mogą w dorosłym życiu mieć problemy w małżeństwie oraz obawiać się kontaktu z innymi ludźmi. Ostatni czynnik mówi o zakłóceniach w przebiegu zachowania. Pojawiają się używki, schizofrenia, nadmierny stres. Z kolei inni badacze wychodzili z  założenia, że uszkodzenie okolicy czołowej może mieć związek z rozhamowaniem zachowania sprawcy. Uszkodzenie to przyczynia się do dewiacyjnych zachowań w postaci nadmiernego pobudzenia.

     Liczne badania pokazują, że nie ma jednego, konkretnego modelu, który wyjaśniałby przyczyny zachowań sprawców. Odpowiedzialnych za to jest kilka elementów, wspomnianych powyżej. Zarówno czynniki osobowościowe, społeczne, biologiczne oraz wychowanie czy radzenie sobie ze stresem, z problemami czy nawet podporządkowanie się zasadom i normom społecznym mają wpływ na zachowania sprawców wykorzystania seksualnego.

Psychiatria

Psychiatria to jedna z podstawowych specjalizacji medycznych, zajmująca się badaniem, zapobieganiem i leczeniem zaburzeń i chorób psychicznych. Bada ich uwarunkowania biologiczne, psychologiczne, rodzinno-genetyczne, społeczne, konstytucjonalne. Read More